Trẻ sơ sinh và trẻ em còn nhỏ khi hít nhiều khói thuốc lá sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Thuốc lá có nhiều tác hại rõ rệt đến sức khoẻ trẻ em dù rằng chỉ hít phải khói thuốc lá do người lớn thải ra một cách thụ động. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính có khoảng 50% số trẻ em trên thế giới bị hít khói thuốc lá thụ động.
Hình 1. Hút thuốc lá thụ động ở trẻ nhỏ
Tác hại từ khói thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em
1. Bệnh về đường hô hấp
Tác hại dễ nhận thấy nhất là những ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp của trẻ. Trẻ em hút thuốc thụ động có nguy cơ lớn bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới, bao gồm viêm phế quản và viêm phổi. Những triệu chứng điển hình thường gặp của các căn bệnh có liên quan đến phổi là cảm lạnh và cúm, ho, có đờm, khó thở, thở khò khè và viêm phổi. Bên cạnh đó, trẻ còn có khả năng mắc bệnh hen suyễn nếu sống chung với những hút thuốc lá. Những trẻ dưới một tuổi là con của những người hút thuốc bị viêm phế quản hoặc viêm phổi cao gấp đôi những người không hút thuốc.
2. Viêm màng não mô cầu
Ngoài việc gây ra những biến chứng phức tạp ở phổi, hút thuốc lá thụ động còn làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể và làm tăng mức độ nhạy cảm với các bệnh viêm nhiễm ở não. Trẻ sống chung với người hút thuốc lá sẽ có nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn gây ra bệnh viêm màng não hơn.
Viêm màng não mô cầu khó phát hiện, nhất là trong giai đoạn sớm bởi vì triệu chứng của bệnh giống như những triệu chứng viêm màng não siêu vi thông thường khác. Bệnh viêm màng não mô cầu tỷ lệ tử vong rất cao, những bệnh nhân sống sót để lại di chứng nặng nề do tổn thương não, tổn thương các cơ quan nội tạng như thận, các giác quan như thị giác, thính giác và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, tâm sinh lý bệnh nhân.
3. Sâu răng
Hình 2. Bệnh sâu răng ở trẻ nhỏ
Theo một kết quả nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Journal of the American Dental Association (JADA – Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ), tiếp xúc thụ động với khói thuốc là làm tăng khả năng bị sâu răng ở trẻ em. Mặc dù vẫn chưa chắc chắn chính xác về mối liên quan giữa việc hút thuốc lá thụ động với tình trạng sâu răng ở trẻ em, nhưng kết quả nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ vẫn còn răng sữa nếu sống chung với người hút thuốc lá sẽ dễ bị sâu răng hơn so với những đứa trẻ không hút thuốc lá thụ động.
4. Bệnh viêm tai giữa
Hít khói thuốc lá được cho là nguyên nhân gây ra các rắc rối có liên quan đến tai giữa của trẻ, bao gồm viêm tai cấp tính và tái phát (tình trạng viêm nhiễm và nhiễm khuẩn ở tai giữa của trẻ), tình trạng đọng mủ tai mạn tính.
Viêm tai giữa ở trẻ nhỏ được xếp vào nhóm bệnh viêm đường hô hấp trên. Đây là một trong những bệnh rất thường gặp ở bên trong tai trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới ba tuổi với nhiều hậu quả xấu. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm hoặc để lại di chứng nặng nề, rất khó khắc phục, ảnh hưởng đến sức nghe của trẻ. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời, đúng đắn, đóng vai trò quyết định trong tiên lượng bệnh, phòng ngừa biến chứng và các hậu quả lâu dài đối với trẻ.
Hình 3. Bệnh viêm tai giữa
5. Bệnh hành vi
Vì não của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển nên việc hít khói thuốc lá thụ động về lâu dài có thể gây ra những ảnh hưởng về cả thể chất lẫn tinh thần của trẻ. Trong phần lớn các trường hợp, hút thuốc lá thụ động khiến trẻ gặp hạn chế về khả năng học hỏi, các rắc rối về hành vi, chứng hiếu động thái quá và bệnh rối loạn tăng động giảm chú ý. Bên cạnh đó, nguy cơ trẻ trở thành người nghiện thuốc lá khi trưởng thành cũng sẽ cao hơn.
Bảo vệ trẻ khỏi khói thuốc bằng những quyết tâm
Hãy nói không với việc hút thuốc: khuyến khích mọi thành viên trong gia đình nâng cao ý thức giữ gìn môi trường trong lành bằng việc kiên quyết không hút thuốc lá.
Hãy giúp bọn trẻ, nhất là trẻ vị thành niên tránh xa thói quen xấu này: nhắc nhở con bạn hút thuốc là một thói quen xấu. Hút thuốc khiến cho hơi thở nặng mùi, khiến cho quần áo, tóc tai đều ám mùi và làm răng vàng ố. Hút thuốc có thể khiến bạn bị ho mạn tính và không còn năng lượng để chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động khác.
Đừng để bản thân bị tốn kém vô bổ vì hút thuốc lá: hút thuốc rất tốn kém. Hãy giúp con bạn làm phép tính chi phí hàng tuần, hàng tháng, hàng năm cho một bao thuốc mỗi ngày. Bạn có thể so sánh chi phí cho hút thuốc với chi phí cho đồ dùng, quần áo hoặc những nhu cầu cần thiết khác của cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, hút thuốc lá sẽ làm cho cơ thể dễ dàng mắc bệnh, làm tăng thêm chi phí hàng ngày khiến cuộc sống càng khó khăn hơn.
Theo đuổi thú vui bổ ích trong cuộc sống: hãy hoạt động thể thao tích cực để chống lại việc hút thuốc, tham gia vào những chiến dịch của trường hoặc địa phương về chống hút thuốc lá, ủng hộ việc cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng. Những hoạt động này vừa có lợi cho bản thân vừa mang lại điều tốt đẹp cho gia đình và cộng đồng.
