Bệnh do virus Zika là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền bởi muỗi Aedes, cũng là muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Bệnh do virus Zika có thời gian ủ bệnh từ 3 đến 12 ngày, khoảng 80% các trường hợp nhiễm virus Zika không có triệu chứng lâm sàng. Hiện nay đã có sự gia tăng đáng kể các trường hợp mắc chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh tại các khu vực có dịch bệnh do virus Zika lưu hành. Ngoài muỗi Aedes, còn có một số bằng chứng cho thấy virus có thể lây truyền qua đường máu, tình dục và từ mẹ sang con. Hiện chưa có thuốc điều trị và vaccine phòng bệnh.

Hình 1. Các triệu chứng khi nhiễm virus Zika (trích từ medicalnewstoday.com)

Hình 2. Các đường lây truyền của virus Zika

Hình 3. Hội chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh do nhiễm virus Zika

Tính đến cuối tháng 3/2016, trên thế giới đã có 61 quốc gia báo cáo có ca bệnh do virus Zika. Dịch bệnh chủ yếu lan rộng ở khu vực Trung và Nam Mỹ. Các quốc gia gần Việt Nam như Thái Lan, Lào, Trung Quốc, Cambuchia cũng đã ghi nhận ca bệnh do virus Zika.

Theo thông tin từ Cục Y tế Dự phòng, trong tháng 3/2016 đã ghi nhận 02 trường hợp bệnh nhân bị nhiễm Zika sau khi đi du lịch Việt Nam và cả 2 bệnh nhân này đều dừng chân tại thành phố Hồ Chí Minh.

Hình 4. Các khu vực công bố dịch bệnh do virus Zika

Những thông tin trên cho thấy khả năng virus Zika lưu hành tại thành phố là rất lớn và có nguy cơ lây lan mạnh, cần triển khai tích cực những biện pháp kiểm soát chủ động.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế và Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 05/4/2016, Sở Y tế TP.HCM đã ban hành Kế hoạch số 2789/KH-SYT về Phòng, chống dịch bệnh do virus Zika năm 2016 với mục đích :

-       Huy động các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức chính trị – xã hội, từng gia đình, người dân và toàn xã hội chủ động tham gia, đồng bộ và thực hiện quyết liệt các biện pháp diệt muỗi, lăng quăng phòng, chống dịch bệnh do virus Zika và bệnh sốt xuất huyết nhằm bảo vệ sức khỏe người dân.

-       Giám sát, phát hiện sớm trường hợp nhiễm virus Zika lồng ghép với giám sát sốt xuất huyết, xử lý kịp thời không để dịch lây lan, hạn chế đến mức thấp nhất biến chứng do virus Zika gây ra.

Để thực hiện kế hoạch, Sở Y tế TP.HCM đã đưa ra các giải pháp và hoạt động như sau:

-       Phòng, chống các ca bệnh xâm nhập: cần giám sát tại cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, giám sát ca bệnh trên địa bàn và kiểm soát các yếu tố trung gian truyền bệnh.

-       Đối với công tác truyền thông: cần truyền thông tại cửa khấu, truyền thông cho người dân đặc biệt cho phụ nữ mang thai và thân nhân về bệnh do virus Zika, sự nguy hiểm của bệnh đối với thai nhi và các biện pháp phòng bệnh cho bản thân.

-       Công tác đào tạo, tập huấn: tổ chức các lớp về hưỡng dẫn giám sát phòng chống bệnh do virus Zika cũng như hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh do virus Zika cho các nhà quản lý, nhân viên y tế,…

Sở Y tế đã phân công cho Kiểm dịch Y tế Quốc tế, Trung tâm Y tế Dự phòng thành phố và các quận/huyện, Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe (T4G), các bệnh viện (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, các bệnh viên đa khoa thành phố/quận/huyện, các cơ sở y tế công lập, ngoài công lập có khoa Sản, Nhi, Nhiễm) thực hiện kế hoạch này.

Các đơn vị sử dụng kinh phí phòng chống dịch năm 2016 đã được cấp và các nguồn kinh phí hợp pháp khác theo quy định.

Bảo Trân
(Trích Kế hoạch số 2789/KH-SYT)